Linki

Polecane poniżej linki do określonych pozycji mają na celu przedstawienie szerszego kontekstu omawianych przez nas zagadnień dotyczących zarówno biblijnych prawd wiary, jak i historii chrześcijaństwa. Takie strony jak Teologia dla początkujących, Luteranie czy Religioznawstwo… mają charakter poznawczy i edukacyjny. Za ich pośrednictwem nie tylko można zapoznać się bezpośrednio z niektórymi tekstami źródłowymi dotyczącymi historii i doktryny chrześcijańskiej, ale i porównać ich treść ze sobą. Tym bardziej, że ich autorzy reprezentują zupełnie inne środowiska ideowe i z innej też perspektywy wypowiadają się na określone tematy. Teologia dla początkujących została zredagowana przez środowisko baptystyczne, zatem przez ludzi odrodzonych duchowo i nurt protestantyzmu tzw. drugiej reformacji, zaś autorzy Luteran są przedstawicielami środowisk ewangelickich reprezentujących wspólnoty nawiązujące do tzw. pierwszej reformacji. Religioznawstwo… jest natomiast stroną pozakościelną i ponadwyznaniową, podejmuje zagadnienia religijne z perspektywy laika, osoby niezaangażowanej religijnie, co nie znaczy, że w ogóle obojętnej. Na stronie Teologia dla początkujących znajduje się sporo informacji teologicznych i historycznych dotyczących wspólnot ewangelicznych i baptystycznych w Polsce. Autorzy strony udostępnili historyczne wyznania wiary głównych wyznań protestanckich w Europie. Luteranie na swej stronie udostępnili obszerne fragmenty dzieł Marcina Lutra i jego kazania. Trudno wypowiadać się sensownie o reformacji czy protestantyzmie w ogóle bez ich choć pobieżnej znajomości. Jako uzupełnienie do strony Luteranie umieściliśmy linki do trzech archiwalnych artykułów z „Myśli Protestanckiej” – kwartalnika już nieistniejącego. Autorzy tych udostępnionych publikacji ukazują istotę protestantyzmu w ogóle, ale też protestantyzmu w Polsce. W artykule Ewangelicy w życiu narodu polskiego Krzysztof R. Mazurski przypomina znaczenie i rolę polskich protestantów dla kultury polskiej, a także ich udział w walce o niepodległość naszego kraju. Odnośnik do artykułu Nurt zielonoświątkowy w Beskidzie Niskim ma na celu uzupełnienie informacji umieszczonych na naszej stronie w tym temacie.

  1. Biblia
  2. Katechizm Kościoła Katolickiego
  3. Luteranie – pisma M. Lutra
  4. Religioznawstwo, filozofia, definicje, zagadnienia religijne, wspólnoty wyznaniowe
  5. Linki do artykułów:
  6. Linki do refleksyjnych utworów muzycznych:
  7. Filmy dotyczące pierwotnego chrześcijaństwa:
  8. Linki do stron z kazaniami, artykułami i literaturą chrześcijańską[3]
  9. Link do zbiorów Śląskiej Biblioteki Cyfrowej, gdzie można zapoznać się z wieloma historycznymi numerami czasopisma „Chrześcijanin”.

Przy tym podając linki do określonych pozycji publicystycznych i do refleksyjnych utworów muzycznych, chcemy uzmysłowić naszym czytelnikom, iż niektóre fakty dotyczące historii chrześcijaństwa lub fundamentalne prawdy etyki biblijnej mają charakter uniwersalny i ponadwyznaniowy. Niezależnie zatem od tego, kto się do nich odwołuje, są one wyrażane w sposób merytorycznie uzasadniony zarówno w przekazie artystycznym, jak i publicystycznym. Innymi słowy, są one częścią naszej kultury. Wielu publicystów i artystów, chcąc zasygnalizować zauważone przez siebie nadużycia lub opisać otaczającą rzeczywistość, odwołuje się do tych historycznych faktów i biblijnych treści, nie tylko moralnych, ale i teologicznych. Dla uważnego obserwatora i poszukiwacza prawda jest dostępna, bo „mądrość woła głośno na ulicy, na placach podnosi swój głos, woła na rogu ulic pełnych wrzawy, wygłasza swoje mowy w bramach miasta” (Przyp. 1:20-22).

Bo o czym tak naprawdę są słowa z utworu Jacka Kaczmarskiego Przepowiednia Jana Chrzciciela, napisanego do obrazu Pietera Bruegla, jeśli nie wołaniem mądrości w kontekście biblijnej przypowieści dotyczącej czworakiej roli, i o tym właśnie, jak to my reagujemy na przesłanie proroków Nowego Testamentu?

Tłoczą się jak najbliżej siebie,
Żeby wysłuchać przepowiedni.
Ludzie zwykli, nieświęci.
Tajemnicza przyczyna.
Prorok i dysydenci.
Niesprawdzalna nowina.

Gęby, choć niby zasłuchane,
Nie wszystkie patrzą w mówcy stronę;
Jedne – z nadzieją na odmianę,
Inne – odmianą zatrwożone.
Ważne proroctwa snadź tworzywo
W każdym odkłada się inaczej:
Ten satysfakcję czuje mściwą,
Ów już nad biegiem świata płacze.
(…)
Bezbronne ludzkie tajemnice,
Dalekonośna woń fermentu:
Szeptem szpiegowi donosiciel
Zdradza tożsamość dysydentów.
Szare habity wśród opończy
Zdają się słuchać nader bacznie:
Bo pewne jest, że coś się kończy,
Ale ważniejsze – co się zacznie?
(…)
Wielce przejęte są niewiasty,
Niewiasty lubią zgromadzenia:
Mówca ma postać, zarost zacny
I głos nawykły do wieszczenia.
Pielgrzymi wierzą mu zdrożeni,
Gnuśni słuchają go mężowie.
Odmieni coś, czy nie odmieni –
Od razu widać, że to Człowiek!

Natomiast utwór Jacka Kaczmarskiego zatytułowany Luter – czy nie oddaje w swej treści zarówno historycznych przyczyn i istoty reformacji, jej potrzeby i samych treści biblijnych prawd wiary?

W zamku Warburg, na stromym urwisku
(Te niemieckie przepaście i szczyty)
Wbrew mej woli, a gwoli ucisku
Wyniesiony pod boskie błękity
Pismo Święte z wszechwładnej łaciny
Na swój własny język przekładam:
Ożywają po wiekach, dawne cuda i czyny,
Matką Ewa znów, Ojcem znów – Adam.

Bliźnim jest mi tragiczny Abraham
Gdy poświęcić ma syna w ofierze;
Widzę ogień na Sodomy dachach,
Gdzie zwęglają się grzeszni w niewierze.
Bezmiar winy i kary surowość
Brzmią prawdziwie w mym szorstkim języku.
Na początku jest słowo,
I okrutnie brzmi słowo,
Ale spójrz wokół siebie, krytyku!

Grzechy Rzym za gotówkę odpuszcza,
Lecz w wojennej się nurza rozkoszy.
Papież w zbroi, w ubóstwie tkwi tłuszcza,
Z której groszy katedry się wznosi.
W nawach katedr transakcje wszeteczne,
Ksiądz spowiednik rozgrzesza za bilon.
Tak jest, było i będzie, Zło i dobro jest wieczne,
Lecz nie może być wieczny Babilon.

Z tym więc walczę ja, mnich Augustianin,
Moralności teolog – to przytyk,
Bo w stolicy wołają – poganin!
Reformator, heretyk, polityk!
Tak, papieską ja bullę spaliłem,
Lecz szukajcie miast, które on spalił!
Ja na wrotach kościelnych tezy swoje przybiłem,
On mnie wyklął, a mnisi śpiewali.

Słowa palą, więc pali się słowa:
Nikt o treści popiołów nie pyta.
Ale moja ze Stwórcą rozmowa
Jak Syn Jego – do drzewa przybita!
Niech się gorszy prałacia elita,
Niech się w mękach świat tworzy od nowa!
Lecz niech czyta, kto umie,
niech nauczy się czytać!
Niech powraca – do Słowa!

Podobnie jest z pozostałymi utworami Jacka Kaczmarskiego zatytułowanymi Według Gombrowicza narodu obrażanie i Źródło wszelkiego zła. Ich treść w bardzo zwięzły i precyzyjny sposób oddaje istotę naszej mentalności religijnej i narodowej ukształtowanej w procesie historii czy też nasze rozmaite fobie i urojenia wobec winnych rzekomo wszelkiego zła. Natomiast utwór Lucy Phere – czy nie jest swoistym uniwersalnym obrazem kuszenia Chrystusa na puszczy przez złego ducha, któremu ulegamy? A treść utworu Okudżawy Trzy miłości – głosem mądrości wzywającej nas do pełnej odpowiedzialności za to, co dzieje się wokół nas i z nami? Pozostałe mówią już same za siebie.

[1] Starożytny Rzym – Chrześcijaństwo. Autorzy niniejszej prezentacji za pośrednictwem komentowanych przez historyków krótkich, sfabularyzowanych obrazów oraz scen o charakterze rekonstrukcyjnym i dokumentalnym starają się w przystępny, choć uproszczony sposób, przedstawić początki i rozwój chrześcijaństwa w kontekście historii starożytnego Rzymu. By zrozumieć i odebrać w pełni przekaz ideowy i historyczny tego filmu, należy wsłuchać się w komentarz do kolejnych scen i zwrócić jednocześnie uwagę na zrekonstruowany do nich obraz. Ważne są w nim zachowania, gesty zarówno dotyczące religii rzymskiej, jak i chrześcijańskiej. Jak już wspomnieliśmy, film zawiera sporo uproszczeń, by nie powiedzieć, że nieścisłości. Niemniej jednak dla osób mających trudność z przyswajaniem tekstu pisanego w tym temacie i zatem z wyobrażeniem sobie form pobożności, liturgii i idei pierwotnych chrześcijan może być bardzo pomocny w uzmysłowieniu sobie ewolucji od prostych form nabożeństw, pobożności i zasad ustrojowych do zhierarchizowanego, zinstytucjonalizowanego i sformalizowanego już kultu w obrzędach liturgicznych chrześcijaństwa od czasów Konstantyna po dzisiejsze.
[2] Biblia pod lupą – Pierwsi chrześcijanie. Film, podobnie jak ten polecany przez nas z cyklu Starożytny Rzym pt. Chrześcijaństwo, jest ilustrowanym zapisem historii chrześcijaństwa za pośrednictwem komentowanych przez historyków sfabularyzowanych scen o charakterze rekonstrukcyjnym i dokumentalnym. Podobnie jak poprzedni zawiera sporo uproszczeń i nieścisłości, jest jednak w swej treści i obrazie istotnym uzupełnieniem do tamtego. Ukazuje znacznie więcej informacji i zagadnień dotyczących doktryny i liturgii pierwotnego Kościoła. Skupia się raczej na wewnątrzkościelnych problemach ideowych i społecznych, ukazuje też związek między rodzącą się w środowisku chrześcijan sztuką plastyczną a religiami dominującymi w imperium rzymskim. Pozwala to zrozumieć zachodzące w świadomości uczniów apostolskich przemiany ideowe i ukształtowanie się na gruzach starożytnego imperium tego, co dziś nazywamy „cywilizacją chrześcijańską” (a nie chrześcijaństwem w swej istocie). Przy tym autorzy, w odróżnieniu od autorów filmu Starożytny Rzym – Chrześcijaństwo, w opisie rozmaitych zjawisk zachodzących w łonie chrześcijaństwa odwołują się w merytorycznie uzasadniony sposób do tekstów biblijnych. Uważny obserwator i słuchacz może przybliżyć sobie, jak w okresie działalności św. Pawła przebiegały nabożeństwa uczniów Chrystusa, jaki miały one charakter, jak się podczas nich modlono i zachowywano, jaki był system organizacyjny tych pierwszych gmin i z jakimi też trudnościami teologicznymi oraz społecznymi w łonie samego Kościoła musieli się zmagać ci, którzy krzewili prawdy wiary zapisane w ewangeliach. Innymi słowy, oba filmy dobrze się uzupełniają i są bardzo pomocne w zrozumieniu tych wszystkich ludzi, którzy na przestrzeni całej historii chrześcijaństwa i rozmaitych jego form kościelnych chcieli powrócić do pierwotnych idei nauczania Chrystusa i Jego apostołów.
[3] Udostępniamy w tym punkcie linki do kazań, artykułów i literatury chrześcijańskiej podejmujących rozmaite zagadnienia dotyczące problemów życia chrześcijańskiego oraz doktryny, etyki i eschatologii współczesnego chrześcijaństwa, których autorami są bardziej lub mniej znani przedstawiciele środowisk ewangelicznych bądź zielonoświątkowych. Celem naszym jest umożliwienie naszym czytelnikom jak najszerszego dostępu do informacji i nauczania prawd wiary przez inne wspólnoty, w myśl wyznawanej przez nas zasady: „Owce głos pasterza znają, za obcym nie pójdą” (Jan 10:4-5), jak i tej, że Kościół nie może narzucać wyboru, a jedynie pomóc dążyć do prawdy – człowiek w sprawach o charakterze ostatecznym, czyli w sprawach zbawienia, odpowiada sam za siebie (Mat. 16:24).